Ուսումնասիրություններ և վերլուծություններ

2023թ․-ի հուլիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում ԽԵ մշտադիտարկող խումբն իրականացրել է մի շարք հարցումներ, որոնց գլխավոր թիրախ նրանք էին, ովքեր տարբեր ժամանակահատվածներում մասնակցություն են ունեցել վարժական հավաքներին։ Հարցումները նպատակաուղղված էին վարժական հավաքների ընթացքում մարդու իրավունքների վիճակը բացահայտող համապարփակ արդյունքների հավաքագրմանը։

Ընդհանուր առմամբ, այս ուսումնասիրությունը կազմակերպության փոքրիկ ներդրումն է տարածաշրջանում խաղաղության հաստատմանն ուղղված ջանքերում` առաջարկելով հակամարտության սոցիալական ազդեցության վերաբերյալ մանրակրկիտ պատկերացում:

Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում «Անվտանգության ոլորտի վերահսկողությունը Հայաստանում. երկու քարի արանքում» խորագիրը կրող համառոտ զեկույցը: Այն հրապարակվել է նիդերլանդական «Անվտանգության Հետազոտությունների Եվրոպական Կենտրոնի (CESS)» կողմից, «Խաղաղության երկխոսություն» հասարակական կազմակերպության հետ համագործակցությամբ: Զեկույցը նախապատրաստվել է «Անվտագային ոլորտի մասնակցային վերահսկողության զարգացումը» ծրագրի շրջանակներում:

Հայաստանի Հարապետության զինված ուժեր (ԶՈւ) զորակոչի ընթացքում մարդու իրավունքների իրավիճակը, ինչպես նաև զինվորական ծառայության մասին զորակոչիկների ընկալումներն ուսումնասիրելու նպատակով, «Խաղաղության երկխոսություն» հասարակական կազմակերպության նախաձեռնությամբ ստեղծվել է ՀՀ տարբեր մարզերի իրավապաշտպաններից բաղկացած մշտադիտարկող խումբ։ Մշտադիտարկող խումբը 2023թ. հունիսի 26-ից հուլիսի 31-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ ամառային զորակոչի ընթացքում, հարցումներ է անցկացրել պարտադիր ժամկետային զինվորական ծառայության զորակոչի գործընթացին ենթակա քաղաքացիների շրջանում։

Սույն զեկույցում ներկայացված են միջազգային իրավական ակտերը, որոնցով անհրաժեշտ է ղեկավարվել նախկին ռազմագերիների վերաբերյալ իրավակարգավորումներ սահմանելիս, ինչպես նաև նրանց իրավունքներն ապահովելու համար օրենքները կիրառելիս: Ուսումնասիրվել է նախկին ռազմագերիների իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմների և դրանց կիրառման վերաբերյալ միջազգային փորձը։